Ο ρόλος της μικροχειρουργικής
Η παράλυση προσώπου περιλαμβάνει είτε μερική ή πλήρη αδυναμία των μυών του προσώπου. Αυτό μπορεί να επηρεάσει όλες τις ηλικιακές ομάδες για μια μεγάλη ποικιλία αιτιών. Σε κάποιους ανθρώπους η παράλυση θα επηρεάσει μόνο ένα τμήμα του προσώπου, ενώ σε άλλους ολόκληρο ήμισυ του προσβεβλημένου προσώπου και σπάνια και οι δύο πλευρές μπορούν να παραλυθούν.
Ο στόχος της θεραπείας είναι να αποκατασταθεί το πρόσωπο, σε όσο το δυνατόν καλύτερη συμμετρία και λειτουργία, ώστε ο ασθενής να μπορέσει να ζήσει μια φυσιολογική ζωή
Αυτή μπορεί να είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση, επειδή επηρεάζει την κίνηση του προσώπου, την εμφάνιση, τη συναισθηματική έκφραση, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
Να επηρεάσει τις κρίσιμες λειτουργίες όπως το να ανοιγοκλείνει τα μάτια, να αναπνέει από τη μύτη, να μιλάει και να τρώει.
Οι συστάσεις της θεραπείας μπορεί να διαφέρουν σημαντικά, ανάλογα με την αιτία της παράλυσης.καρκίνου.
Διαδικασία Επέμβασης
Τι είναι παράλυση προσώπου;
Η παράλυση προσώπου είναι μία δυσβάσταχτη κατάσταση για τον ασθενή τόσο λειτουργικά όσο και συναισθηματικά.
Η επίπτωση της παράλυσης προσωπικού νεύρου τον περασμένο χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ήταν 43,184, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται περί τις 1500 περιπτώσεις.
Η συχνότητα της πάρεσης του προσωπικού νεύρου είναι 7-20 / 1000 άτομα, το ποσοστό ανδρών και γυναικών είναι ίδιο, υποτροπιάζει στο 7% των ασθενών, αφορά την δεξιά πλευρά του προσώπου σε ποσοστό 63%, και ομάδες υψηλού κινδύνου είναι οι διαβητικοί και οι έγκυες γυναίκες.
Ο στόχος της χειρουργικής αντιμετώπισης
O στόχος της χειρουργικής αντιμετώπισης είναι η σημαντική λειτουργική και αισθητική βελτίωση που θα εξασφαλίσουν την κοινωνική και επαγγελματική επανένταξη του ασθενούς,
Με προτεραιότητες το κλείσιμο του βλεφάρου (για την προστασία του κερατοειδούς χιτώνα του οφθαλμού) και την δυναμική αποκατάσταση του
χαμόγελου του ασθενούς. Το τελευταίο έχει επίσης ευεργετική επίδραση στην ομιλία, διαχείριση τροφής και σάλιων από τον ασθενή.
Χειρουργικές τεχνικές
Η χειρουργική αποκατάσταση της παράλυσης διαχωρίζεται σε πρώιμη (άμεση) και απώτερη (καθυστερημένη).
Καθυστερημένη χαρακτηρίζεται όταν έχει μεσολαβήσει ένα διάστημα 2 ετών από την παράλυση, οπότε έχει επέλθει παράλυση της νευρομυικής σύναψης και κατά συνέπεια οριστική παράλυση του μιμικού μυός.
Στην πρώιμη παράλυση όταν είναι δεδομένα μόνιμη (ενδοκρανιακή βλάβη από ατύχημα ή χειρουργείο) έχει ένδειξη η άμεση επανανεύρωση των μιμικών μυών του προσώπου.
Αυτό επιτυγχάνεται με διάφορους συνδυασμούς νευρικών μεταφορών (nerve transfers).
Στην δική μας πρακτική χρησιμοποιείται το μασητήριο νεύρο (masseter nerve) σε συνδυασμό με κλάδο του ετερόπλευρου υγιούς προσωπικού νεύρου (cross face nerve graft) . (fig 1)
Στην χρόνια παράλυση, η καθυστερημένη αποκατάσταση περιλαμβάνει συνήθως την μεταφορά λειτουργικών μυών που θα αποκαταστήσουν τους μόνιμα παραλυμένους μύες του προσώπου σε 2 ή περισσότερα χειρουργικά στάδια.
Παραδοσιακά για την νεύρωση του προς μεταφορά μυός, χρησιμοποιείται σε ένα πρώτο στάδιο το αντίπλευρο υγιές προσωπικό νεύρο, το οποίο για να αναγεννηθεί έως την παράλυτη πλευρά του προσώπου χρησιμοποιείται νευρικό μόσχευμα, συνήθως το γαστροκνήμιο. Στο δεύτερο στάδιο μετά την παρέλευση 6-9 μηνών, διάστημα ικανό για την νευρική αναγέννηση, γίνεται η μικροχειρουργική μεταμόσχευση του μυός του οποίου η
δυναμική κίνηση θα εξασφαλισθεί από την συρραφή του νεύρου του με το αναγεννημένο νευρικό μόσχευμα.(fig 2)
Πλεονέκτημα της μεθόδου το αρκετά συγχρονισμένο χαμόγελο με την αντίπλευρη υγιή πλευρά, αλλά κάποιες φορές όχι αρκετά δυνατό. Μειονεκτήματα τα δύο χειρουργεία, επιπλέον ουλές στο υγιές πρόσωπο και κάποια νοσηρότητα (υπαισθησία) από την λήψη του νευρικού μοσχεύματος. Επίσης, απαιτείται μακρός χρόνος αποκατάστασης της παράλυσης (περί τον ενάμιση χρόνο).
Η δική μας πρακτική
Τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει διεθνώς, όπως και στην προσωπική μας επιλογή, η στρατηγική του ενός σταδίου: Η παράλυση του στόματος αποκαθίσταται με την μικροχειρουργική μεταμόσχευση μυός ισχνού προσαγωγού του οποίου η επανανεύρωση επιτυγχάνεται με την απευθείας συρραφή του νεύρου του με το νεύρο του μασητήρα μυός. (fig 3) Η μέθοδος αυτή πλεονεκτεί έναντι της παραδοσιακής 2 σταδίων, στο ότι δίνουμε λύση στον ασθενή με ένα χειρουργείο, ο οποίος βλέπει αποτέλεσμα σε 3 έως 4 μήνες.
Δεν χειρουργείται η αντίπλευρη υγιής πλευρά αποφεύγοντας τις επιπλέον ουλές, ενώ εξασφαλίζεται ένα ισχυρό χαμόγελο το οποίο όμως μπορεί να υστερεί σε αυθορμητικότητα. Αυτό οφείλεται στο ότι το νεύρο δότης είναι νεύρο «μάσησης» και χρειάζεται επανεκπαίδευση ο εγκέφαλος του ασθενούς για να συμπεριφερθεί ως νεύρο χαμόγελου και συναισθήματος.
Η εμπειρία μας έως τώρα με την μέθοδο του ενός σταδίου είναι ότι εξασφαλίζεται ένα «κοινωνικό» χαμόγελο με την έννοια ότι ο ασθενής στο χώρο εργασίας και στις κοινωνικές εκδηλώσεις μπορεί να εμφανίζει ένα συμμετρικό, λειτουργικό πρόσωπο με ισχυρό χαμόγελο. Τα νέα άτομα μπορούν να εκπαιδευτούν σε μεγαλύτερο βαθμό έτσι ώστε να έχουν μεγαλύτερο συγχρονισμό και αυτοματισμό στις κινήσεις τους.
Το τελευταίο επισημαίνεται σε δημοσιευμένες μελέτες, εντούτις λείπουν οι μεγάλες σειρές ασθενών παγκοσμίως ώστε να τεκμηριωθεί η αυτοματοποίηση των κινήσεων του προσώπου (δίχως δηλαδή να χρειάζεται ο ασθενής να σκεφθεί ή να κάνει μασητικές
κινήσεις). Ενδεχομένως η χρυσή τομή να επιτευχθεί με τον συνδυασμό των δύο μεθόδων, δηλαδή την χρησιμοποίηση τόσο του νεύρου του μασητήρα που θα προσδώσει δυνατό χαμόγελο αλλά και του ετερόπλευρου προσωπικού νεύρου που θα εξασφαλίσει συναισθηματικό χαμόγελο.
Σε ασθενείς άνω των 65 ετών η δυναμική της νευρικής αναγέννησης είναι μειωμένη, και ως εκ τούτου οι προαναφερόμενοι μέθοδοι που
βασίζονται σε επανανεύρωση μέσου νευρικών συρραφών δεν αποτελούν μέθοδο εκλογής. Σε αυτούς τους ασθενείς προτιμάται η μέθοδος μεταφοράς του κροταφίτη μυός που δύναται να δώσει κίνηση στο παραλυμένο πρόσωπο.
Η νεώτερη τεχνική που χρησιμοποιούμε ονομάζεται Labbè Temporalis Myoplasty. (fig 4) Πλεονεκτεί της κλασικής μεθόδου μεταφοράς του κροταφίτη, στο ότι διατηρεί την φορά των μυικών ινών άρα πιο φυσική κίνηση, και στο ότι δεν αφήνει έλλειμμα και αισθητική δυσμορφία στην κροταφική χώρα.
Αποκατάσταση κεφαλής
Αποκατάσταση γλώσσας
